De 11 eigenschappen van een fantastische facilitator

Echt goede facilitators hebben dezelfde 11 eigenschappen. Het goede nieuws? Je kunt ze allemaal leren. Hieronder de 11 eigenschappen op een rij, mét handige tips bij iedere eigenschap om je vaardigheden verder te ontwikkelen:

#1 ONAFHANKELIJK ZIJN
Een geweldige facilitator begeleidt de groep door het ruige terrein van creativiteit en besluitvorming. Zij raakt nooit, maar dan ook nooit betrokken bij de inhoud van de discussie. Het is de rol van de facilitator om de groep te behoeden en te begeleiden, zonder haar eigen mening te delen.

Tips:

• Zet soms letterlijk een stap terug, zowel fysiek als mentaal, om je neutraliteit te behouden.
• Geef de stift aan een deelnemer om te schrijven en zo te laten zien dat de inhoud van de groep komt.
• Benoem je rol aan het begin expliciet: “Ik ben hier om te begeleiden, niet om mee te beslissen of mee te denken op de inhoud.” 
  

#2 ENERGIE HOOG HOUDEN
Een geweldige facilitator geeft energie aan het team! De Facilitator geniet echt van de workshop en dat zie je eraan af. Die energie beïnvloedt iedereen in de workshop.  

Tips:

• Gebruik energizers om de sfeer te verfrissen, vooral na een lunchpauze.
• Blijf staan tijdens de workshop; zittend zakt je energie en die van de groep.
• Wissel af tussen actieve oefeningen en rustige denkopdrachten.
• Grapjes tussendoor houden het luchtig en ontspannen.   

#3 VEILIGHEID WAARBORGEN
Het is de verantwoordelijkheid van de facilitator om de psychologische veiligheid te waarborgen van alle deelnemers. Iedereen moet zich veilig genoeg voelen zijn mening en en ideeën te delen. Van de CEO tot de onderhoudsman. Elk idee is waardevol.

Tips:

• Start met een duidelijke introductie waarin je uitlegt wie na jou aan de beurt is. Dit voorkomt ongemakkelijke stiltes.
• Doe aan verwachtingsmanagement: leg uit wat deelnemers wel en niet mogen verwachten van de sessie.
• Geef complimenten om een positieve sfeer te bevorderen.
• Zorg dat dominante personen minder ruimte innemen. Gebruik subtiele signalen, zoals een afgesproken teken, of spreek hen vriendelijk aan.       

#4 OOG VOOR DETAILS HEBBEN
Een geweldige facilitator besteedt aandacht aan de kleine dingen met het einddoel in het achterhoofd. Zij beschermt de psychologische veiligheid van alle deelnemers en zorgt dat elk detail is verzorgd. Dit gaat van een veilige "check-in" tot zorgen dat iedereen de presentaties snapt.  

Tips:

• Let op mensen: check regelmatig of iedereen mee is en zich goed voelt.
• Zorg dat de juiste middelen aanwezig zijn, zoals flip-overs, markers en post-its.
• Bewaak de timing: wees strak, maar niet verstikkend. 

 

#5 FLEXIBEL ZIJN
Een geweldige facilitator is scherp op tijd maar blijft altijd flexibel om het gestelde doel te bereiken. In elke workshop komen onverwachte situaties of inzichten naar boven. De facilitator weet daar soepel mee om te gaan, zonder het proces of de planning uit het oog te verliezen. Flexibiliteit betekent hier niet alleen aanpassen, maar ook creatief denken om de groep altijd richting het einddoel te blijven bewegen.

Tips:

• Flexibel zijn is en blijft een mindset: accepteer dat niets volledig volgens plan zal gaan. Door die houding aan te nemen, blijf je ontspannen en kun je soepel reageren.

#6 BIJHOUDEN VAN DE TIJD
Een geweldige facilitator is een tijdwaarnemer. Gewapend met een Time-Timer als de vriendelijke tool zorgt de facilitator ervoor dat het team alle oefeningen binnen de gestelde tijd doet. De truc is om een ​​vruchtbare discussie te laten gebeuren en een "praten alleen omwille van het praten" te stoppen. Er zit magie in korte deadlines en de Facilitator maakt optimaal gebruik van deze magie.

Tips:

• Benut de kracht van tijdsdruk. Vertel hoe korte deadlines vaak tot de beste resultaten leiden.
• Gebruik een visuele tool zoals de Time Timer om de tijd tastbaar te maken. 

#7 EXTERN GEHEUGEN ZIJN
Een geweldige facilitator gebruikt het ABC-tje (die vertaalt niet lekker): Always Be Capturing. Ofwel: Leg alles vast. De Facilitator werkt als een extern geheugen voor de groep. Zij luistert, legt vast, vat samen en stelt vragen tot het probleem achter het probleem duidelijk is. Samenvatten is het geheime hulpmiddel om te controleren of iedereen op dezelfde frequentie zit.  

Tips:

• Neem even de tijd om te luisteren voordat je iets opschrijft. Zo kun je de essentie beter vangen.
• Schakel een tweede facilitator in als schrijven en luisteren tegelijk lastig is.
• Vraag gerust om iets te herhalen als je het niet hebt gehoord. Dit toont zorgvuldigheid.
• Vat na iedere pauze even kort samen wat je al gedaan hebt  

#8 INGRIJPEN
Een geweldige facilitator durft in te grijpen wanneer iemand in de groep dreigt het proces te laten ontsporen of te “kapen”. Af en toe kom je de negatieve "nee-zegger" of de kukeleku alfa persoon tegen die de rest van het team negatief in zijn greep houdt. De facilitator moet beschikken over moed en finesse om die persoon te neutraliseren zonder het proces te schaden.  

Tips:

• Spreek een stopteken af, zodat iedereen weet wanneer het tijd is om door te gaan.
• Introduceer een ideeën- en vragenparkeerplaats waar deelnemers afleidende gedachten kunnen noteren.
• Benoem het als je voelt dat de groep afwijkt en bespreek hoe je terug kunt komen op het doel. 

#9 ARCHITECT ZIJN
Een geweldige facilitator is een echte architect. Elke uitdaging en elke workshop vraagt ​​om een ​​programma op maat. Leunend op vele voorbeelden en met toegang tot een breed scala aan gereedschappen zal de facilitator voor iedere uitdaging een op maat gesneden programma kunnen samenstellen uit bestaande bouwblokken.

Tips:

• Vertrouw op je gevoel en intuïtie bij het plannen, doe wat goed voelt!
• Luister goed naar de wensen van de opdrachtgever en gebruik tools die beschikbaar zijn via onze Academy.   

 
#10 KWETSBAAR OPSTELLEN
Een geweldige Facilitator is kwetsbaar en is bereid zich open te stellen. In plaats van opscheppen over alle successen helpt de facilitator om ieders masker af te laten doen door zichzelf kwetsbaar op te stellen. Deelnemers zullen beseffen dat ze niet perfect hoeven te zijn om een ​​waardevolle bijdrage aan het proces te leveren.   

Tips:

• Benoem je eigen onzekerheden of twijfels, bijvoorbeeld over hoe een oefening zal verlopen.
• Laat zien dat fouten maken geen probleem is; het moedigt anderen aan om zich open te stellen. 

#11 ALTIJD VOORBEREIDEN
Een geweldige facilitator bereidt zich altijd voor. Vergis je niet: 70% van het succes van een workshop zit in de voorbereiding. Hoe beter de Facilitator zich voorbereidt op de workshop, hoe beter de uitkomst zal zijn.

Tips:

• Maak een overzichtelijke to-do-lijst en werk die stap voor stap af.
• Zorg dat je het probleem en de vraagstelling van de sessie goed begrijpt.
• Definieer samen met de opdrachtgever wat een succesvolle uitkomst van de sessie is.